Yaşlılık biyolojik, fizyolojik ve psikolojik yönden gerilemelere bağlı olarak profesyonel olarak etkinliğini sürdüremeyecek duruma gelme durumudur. İlerleyen yaşa bağlı olarak kas fonksiyonlarında, yapısında ve gücünde gözlenen azalma sarkopeni olarak tanımlanmaktadır.
Yaşlı bireylerde insidansı artan sarkopeni genel olarak; presarkopeni, sarkopeni ve ağır sarkopeni olarak birbirini izleyen üç aşamada ilerler. Kadınlarda erkeklerde görülme oranı çok daha fazladır. Kaslarda oluşan zayıflık ve işlevselliğin azalması ile kırılmalar, düşmeler ve ölüm oranını artırmaktadır.
Bireylerin yaşam kalitesini etkileyen sarkopeni genel olarak düşük doğum ağırlığı, genetik faktörler, yetersiz ve dengesiz beslenme, sigara ve alkol kullanımı, yetersiz fiziksel aktivite ve proteinden fakir beslenme gibi nedenlere bağlı olarak gerçekleşir.
Sarkopeni Taraması
· Vücut Görüntüleme Teknikleri (BT, MR, DEXA)
· Biyoimpedans Analizi (BIA)
· Total ve parsiyel vücut potasyumu
· Yağsız yumuşak doku oranı
· Antropometrik ölçümler yöntemler ile sarkopeni taraması yapılmaktadır.
Sarkopeni Ve Tedavi
Tedavinin en temelini beslenme tedavisi oluşturmakta olup beraberinde hormon tedavisi ve fiziksel aktivite ile hastalığının seyri değiştirilmektedir.
· Yeterli ve dengeli beslenmeyle yaşlı bireylerde, mental sağlığın desteklenmesi, fiziksel fonksiyonun sağlanması, malnütrisyon ve fonksiyonel yetersizliğin önlenmesi sağlanabilmekte ve sarkopeni tedavi edilebilmektedir.
· Günde öğünlere bölüştürülmüş yüksek kaliteli protein (1,0-1,2 gr/kg/gün) alınmalıdır. Ciddi sarkopenik bireylerde (1.5 gr/kg/gün) bu miktar artırılmalıdır.
· Yaşlı bireylerde D vitamini eksikliği genellikle fazla olup uzman kişilerce tedavi önerilmelidir.
· Her gün en az 30 dakika orta dereceli fiziksel aktiviteyi içeren, aktif bir yaşam tarzı edinilmelidir.
· Sarkopenik bireylerin beslenmesi için uygun olan Akdeniz tipi (Balık, zeytinyağı, sebze ve meyve ağırlıklı) beslenme modelidir. Tedavi sürecinde kişiye özge planlanmalıdır. ( Beslenme Uzmanı eşliğinde )
· Resveratrol gibi bazı besin takviyeleri hastalığın gelişimini azaltabilir ve bu öneride yapılan çalışmalar devam etmektedir.
· Tedavide antioksidan vitamin ve minerallerin ( E vitamini, C vitaminin ve selenyum) verilmesi önerilebilir.
· Bireylerde koku ve tat almada zorluk, çiğneme zorlukları ve beraberinde oluşan sindirim problemleri göz ardı edilmemelidir. Gerekli durumlarda besin desteği sağlanmalıdır.